مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی

این مطالعه با هدف بررسی الگوی ‌پراکنش سه گونه ‌مرتعیNepeta glomerulosa ، Hertia angustifolia و Acanthophyllum microcephalum براساس شاخص‌های فاصله‌ای و آنالیز نقطه‌ای و ارزیابی اثر تغییر مقیاس بر این الگوهای پراکنش در ایستگاه تحقیقاتی قلعه‌قارک شهرستان‌ شهرکرد انجام ‌شد. جهت نمونه‌برداری از پوشش‌گیاهی در طول 4 ترانسکت 50 متری به‌روش تصادفی- سیستماتیک تعداد 40 نقطه با فاصله پنج‌ متر از یکدیگر انتخاب و پراکنش‌ مکانی گونه‌های مورد مطالعه به 6 روش فاصله‌ای هاپکینز، جانسون‌ و زیمر، ابرهارت، هولگیت، هینز و مربع‌تی اندازه‌گیری گردید. جهت آنالیز نقطه‌ای، منطقه معرفی به مساحت 100 مترمربع انتخاب و مختصات مکانی پایه‌های هر سه گونه ثبت‌ گردید. جهت بررسی اثر تغییر مقیاس بر تعیین الگوی‌ پراکنش گونه‌های گیاهی مورد مطالعه اطلاعات در سه مقیاس10×10، 10×5 و 5×5 متر آنالیز شد. براساس نتایج، پراکنش گونه H. angustifolia با تاج و پرزهای پرمانند برروی بذور فندقه از نوع الگوی‌ تصادفی و دو گونه N. glomerulosa و A. microcephalum به‌دلیل بذور فندقه که در فاصله‌ای مشخص از پایه ‌مادری پراکنده می‌شوند، از الگوی‌ پراکنش کپه‌ای تبعیت می‌کنند. با کوچک‌ شدن مقیاس در روش آنالیز نقطه‌ای، هر سه گونه ‌گیاهی، الگوی کپه‌ای داشتند. شناسایی الگوی‌ پراکنش گونه‌های فوق و عوامل اثرگذار بر این الگوها (نظیر مکانیسم پراکنش بذر و مقیاس نمونه‌برداری) در انتخاب استراتژی مناسب جهت ارزیابی‌ مراتع بسیار کاربردی است.