مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی

هدف از این مطالعه بررسی توانایی مدل آماری شبکه عصبی مصنوعی در تهیه نقشه رویشگاه بالقوه گونه علوفه‌ای و دارویی Ferula ovina Boissدر مراتع منطقه فریدونشهر اصفهان می‌باشد. به‌منظور تعیین رویشگاه بالقوه گونه F. ovina (کما)، از داده‌های محیطی به‌عنوان متغیر مستقل و داده‌های مربوط به رخداد گونه کما به‌عنوان متغیر وابسته استفاده گردید. نقشه پراکنش مکانی عوامل محیطی از قبیل خصوصیات توپوگرافی (ارتفاع ازسطح دریا، جهت جغرافیایی، شیب) داده‌های ادافیکی (برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک) و اقلیمی (میانگین سالانه درجه حرارت‌، میانگین بارش سالانه و...) به‌روش کریجینگ و وزن‌دهی معکوس فاصله تهیه شد. رخداد گونه کما از 278 سایت مطالعاتی (شامل137 سایت حضور و 141 سایت عدم حضور) جمع‌آوری شد. سپس ارتباط بین متغیرهای محیطی و حضور وغیاب گونه با مدل شبکه عصبی مصنوعی تعیین گردید و به‌کل منطقه مورد مطالعه تعمیم یافت. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که حضور گونه کما بیشترین همبستگی را به‌ترتیب با درصد سیلت، درصد شن‌، ارتفاع‌، شیب و درصد ماده آلی دارا می‌باشد. ارزیابی مدل به‌روش جایگزینی ضریب کاپای 66/0 و مساحت زیر منحنی پلات‌های ROC با مقدار 9/0 نشان دهنده تطابق خوب تا عالی مدل با واقعیت زمینی است. نتایج نشان داد که مدل تولید شده می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای استفاده مدیران و کارشناسان بخش مرتع به‌منظور شناسایی مناطق مستعد جهت عملیات اصلاحی همچون بذرکاری و بوته کاری مورد استفاده قرار گیرد.