مجله علمی پژوهشی بوم شناسی کاربردی

  تعیین پارامترهای تأثیر گذار چشم‌انداز بر غنای گونه‌ای لکه‌های زیستگاهی یکی از مهمترین مسائل مطرح در زیست شناسی حفاظت می‌باشد . بسیاری از مطالعات پیشین تأثیر پارامترهای زیستگاهی را بر جوامع پرندگان در لکه‌های جنگلی مورد بررسی قرار داده‌اند، اما به ندرت به مطالعه تأثیر چنین پارامترهایی بر جوامع پرندگان موجود در واحه‌ها پرداخته شده است . منطقه حفاظت شده کرکس درمنطقه‌ای نیمه خشک در بخش مرکزی ایران واقع شده و دربرگیرنده تعدادی لکه درخت‌زار است که گروههای متنوعی از پرندگان را حمایت می‌کنند . در این مطالعه تأثیر مساحت و شکل لکه ‌بر غنا و تنوع گونه‌ای پرندگان منطقه حفاظت شده کرکس بررسی شده ‌است . سرشماری پرندگان در 15لکه، در بهار و تابستان 1386 به روش ترانسکت خطی انجام شد ( در مجموع 17/1 کیلومتر ترانسکت در 15 لکه مورد بررسی ). از غنای گونه‌ای استاندارد شده و نمایه تنوع گونه‌ای شانون - وینر به ترتیب برای محاسبه غنای گونه‌ای و تنوع گونه‌ای پرندگان بهره گرفته شد . پارامترهای فیزیکی لکه ( مساحت و شکل ) با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای اندازه‌گیری و محاسبه شدند . تحلیل داده‌ها با استفاده از رگرسیون خطی بیانگر تأثیرپذیری مثبت غنا و تنوع گونه‌ای پرندگان از مساحت لکه‌های درخت‌زار و تأثیرپذیری منفی این پارامترها از شکل لکه ( نسبت محیط به مساحت ) می‌باشد . نتایج این بررسی در برنامه‌های مدیریتی حفظ تنوع زیستی و حفاظت از پرندگان قابل کاربرد است .