Iranian Journal of Applied Ecology
بوم شناسي كاربردي
Iranian Journal of Applied Ecology
Agriculture
http://ijae.iut.ac.ir
1
admin
2476-3128
2476-3217
doi
fa
jalali
1391
12
1
gregorian
2013
3
1
1
2
online
1
fulltext
fa
ارزیابی اثرات بوم شناختی کنارگذر غرب اصفهان بر پناهگاه حیاتوحش قمیشلو با استفاده از روش HEP
Ecological Impact Assessment of Isfahan’s West Ringway on Ghamishloo Wildlife Refuge Using Habitat Evaluation Procedure (HEP)
عمومى
General
پژوهشي
Research
ساخت جادهها در زیستگاههای حساس و مناطق حفاظتشده، دارای اثرات فاجعهباری بر حیاتوحش است که طی سالهای گذشته در کشور ما رو به گسترش بوده است. این مقاله به ارزیابی اثرات بوم شناختی(EcIA) آزادراه غرب اصفهان که از پناهگاه حیات وحش قمیشلو (طبقه چهارم I.U.C.N) میگذرد، بر زیستگاه گونه کلیدی آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa subgutterosa) میپردازد. در این پژوهش، برای نخستین بار در ایران از راهبردHEP (Habitat Evaluation Procedure) بهعنوان یک روش ارزیابی بر مبنای زیستگاه که هم کیفیت و هم کمیت زیستگاه تحت تأثیر را مورد توجه قرار میدهد، برای ارزیابی اثرات بوم شناختی پروژههای توسعه بهره گرفته شد. کیفیت زیستگاه بهصورت شاخص مطلوبیت زیستگاه HSI برای گونه مورد نظر اندازهگیری شد. از طریق بررسی جامع منابع و مشاهدات میدانی(ثبت 293 نقطه حضور)، پنج متغیر مؤثر بر مطلوبیت زیستگاه (شامل پوشش گیاهی، شیب، ارتفاع، فاصله تا آب و فاصله تا جاده)، درنظر گرفته شد و در نهایت واحدهای زیستگاهی مربوطه از طریق ضرب HSI برای گونه آهو در مساحت زیستگاه گونه در دو حالت قبل و بعد جاده، بهدست آمد. نتایج حاصل نشان داد که در اثر احداث آزادراه، به میزان 7710 واحد زیستگاهی برای گونه آهو از دسترفته است. همچنین به منظور بررسی اثر جاده در مقیاس سیمای سرزمین، رویکرد بومشناسی سیمای سرزمین مورد استفاده قرار گرفت و متریکهای MNN، NP و CONTAG، استخراج شدند. نتایج، از دست رفتن زیستگاه و تکهتکهشدن سیمای سرزمین را در پناهگاه حیات وحش قمیشلو، بهطورکمّی نشان داده و گویای تأثیرات منفی آزادراه بر جمعیت آهوان از طریق محدودکردن حرکت آنها بین لکههای زیستگاهی در این منطقه است که گویای پیامدهای نگرانکننده آزادراه برای حفاظت از این گونه آسیبپذیر است.
Development of roads through protected areas and ecological sensitive regions can have catastrophic effects on wildlife. In Iran, road construction in sensitive habitats and protected areas has been expanding during the past decades. This study focuses on the ecological impacts of Isfahan’s west ringway, which passes through Ghamishloo wildlife refuge, I.U.C.N category IV, in Isfahan Province. The key affected species of the study area goitered gazelle (Gazella subgutturosa subgutterosa), was considered for impact analysis. We used HEP (Habitat Evaluation Procedure) as a habitat-based impact assessment methodology which considers habitat quality and quantity. Habitat quality was measured as habitat suitability index for the species. By literature review and field observations (293 presence points), five effective variables in habitat suitability including vegetation cover, slope, elevation, distance to water and distance to road were identified, and habitat units (HUs) were derived from multiplying the HSI for goitered gazelle by the species habitat area at two times (before and after road construction). The results showed that due to the presence of the ringway, 7710 HUs for goitered gazelle have been lost. In addition, we used landscape ecology approach for quantifying landscape pattern change due to road construction and landscape metrics including NP (Number of Patches), MNN (Mean Nearest Neighbor) and CONTAG (Contagion). Our results provided quantitative data on habitat loss and landscape fragmentation in Ghamishloo wildlife refuge and indicated negative impacts of the ringway on goitered gazelle populations by restricting their movement between habitat patches in this region, which presents a concern for the conservation of this vulnerable species.
بوم شناختی، احداث جاده، تکهتکه شدن زیستگاه، آهوی ایرانی، HEP، متریکهای سیمای سرزمین
Ecological impacts, Road construction, Habitat fragmentation, Gazella subgutturosa, HEP, Landscape metrics
39
52
http://ijae.iut.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-11&slc_lang=fa&sid=1
T.
Makki
تکتم
مکی
t.makky@yahoo.com
10031947532846001032
10031947532846001032
Yes
Dept. of Environ. Sci., College of Natur. Resour., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
S.
Fakheran
سیما
فاخران
10031947532846001033
10031947532846001033
No
Dept. of Environ. Sci., College of Natur. Resour., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
H.
Moradi
حسین
مرادی
10031947532846001034
10031947532846001034
No
Dept. of Environ. Sci., College of Natur. Resour., Isf. Univ. Technol., Isfahan, Iran.
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
M.
Iravani
مجید
ایروانی
10031947532846001035
10031947532846001035
No
Dept. of Range of Watershed Manage., College of Natur. Resour., Isf. Univ. Technol., Isfahn, Iran.
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
M.
Farahmand
مریم
فرهمند
10031947532846001036
10031947532846001036
No
Dept. of Environ. Sci., Isfahan Provincial Directorate of Environ. Protec., Iran.
سازمان حفاظت محیط زیست