محسن ذاکری پاشاکلایی، سهراب الوانی نژاد، امید اسماعیل زاده،
دوره ۳، شماره ۸ - ( بوم شناسي کاربردي ۱۳۹۳ )
چکیده
تنوع گونه‌ای به‌عنوان یکی از موضوعات مهم و اساسی در اکولوژی پوشش گیاهی مطرح می‌باشد. مطالعه مذکور در جنگل پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس با هدف بررسی تنوع زیستی گیاهان علفی و چوبی در رابطه با عوامل توپوگرافی (ارتفاع از سطح دریا، شیب و جهت جغرافیایی) انجام شد. برای این منظور تعداد ۴۸ قطعه نمونه ۴۰۰ متر مربعی (۲۰*۲۰ متر) به‌شکل انتخابی، در منطقه مورد مطالعه پیاده شد. سپس نام کلیه گونه‌های علفی و چوبی با درصد تاج‌پوشش آنها در سطح پلات ثبت شد. در مجموع ۱۳۷ گونه علفی و ۵۰ گونه چوبی متعلق به ۱۶۷ جنس و ۷۲ تیره گیاهی شناسایی شد. در ارتباط با گونه های علفی نتایج نشان داد که اثر ارتفاع از سطح دریا بر شاخص غنای گونه‌ای، غنای مارگالف و تنوع سیمپسون معنی‌دار بود، به طوری که شاخص غنای گونه‌ای و مارگالف در طبقه ارتفاعی بالا (۱۷۰۰-۱۴۵۰ متر از سطح دریا) بیشترین مقدار و شاخص تنوع سیمپسون نیز در طبقه ارتفاعی ۱۴۵۰-۱۲۰۰ متر از سطح دریا بیشترین مقدار را شامل بودند. اثر شیب نیز بر تنوع و غنای گونه ای معنی دار بود؛ به‌طوری‌که بیشترین مقدار غنای گونه ای و غنای مارگالف در شیب‌های نسبتاً زیاد (۹۰-۶۰ درصد) و بیشترین مقدار تنوع سیمپسون در شیب‌های پایین (۳۰-۰ درصد) به دست آمد. در ارتباط با گونه های چوبی نتایج نشان داد که اثر ارتفاع از سطح دریا بر روی کلیه شاخص های تنوع معنی‌دار می‌باشد. نتایج هم‌بستگی نشان داد با افزایش ارتفاع از سطح دریا مقدار شاخص های غنای گونه ای، غنای مارگالف و منهینیک، کاهش یافتند. بیشترین مقدار شاخص یکنواختی پیلو در طبقه ارتفاعی بالا (۱۷۰۰-۱۴۵۰ متر از سطح دریا) به‌دست آمد. هم‌چنین اثر عوامل شیب و جهت جغرافیایی روی هیچ‌یک از شاخص های تنوع گونه های چوبی معنی‌دار نبود.
