بررسی عملکرد اکوسیستم می‌تواند کمک شایانی به تشخیص میزان تخریب و تفسیر چگونگی تغییرات نماید. این مطالعه با هدف ارزیابی ساختار و عملکرد مراتع نیمه‌استپی استان اصفهان در وضعیت‌های متوسط، ضعیف و خیلی‌ضعیف و همچنین مقایسه عملکرد لکه‌های مختلف اکولوژیک با استفاده از روش تجزیه و تحلیل عملکرد چشم‌انداز (LFA) در مراتع نیمه‌استپی آغچه اصفهان انجام شد. بدین منظور تعداد 3، 4 و 7 سایت در مراتع ضعیف، خیلی‌ضعیف و متوسط (به‌روش 4 فاکتوری) انتخاب و در هر سایت یک ترانسکت 30 متری به‌طور تصادفی در جهت شیب غالب منطقه مستقر گردید. در هر ترانسکت، انواع لکه‌های اکولوژیک موجود شناسایی و طول، عرض و فضای بین لکه‌ها ثبت گردید. همچنین در هر نوع لکه اکولوژیک واقع در هر ترانسکت با 3 تکرار تعداد 11 شاخص وضعیت خاک سطحی طبق دستورالعمل روش LFA امتیازدهی و معیار‌های عملکرد خاک سطحی در این مناطق تعیین گردید. بر‌اساس نتایج، اکثر ویژگی‌های ساختاری (طول لکه‌ها، تعداد لکه‌ها، شاخص سطح لکه و شاخص ساختار چشم‌انداز) و عملکردی (نفوذپذیری، پایداری و چرخه مواد‌غذایی) بین مراتع با وضعیت‌های "خیلی‌ ضعیف و متوسط" تفاوت معنی‌داری داشته (5%= α) اما بین سایر وضعیت‌ها ("ضعیف و متوسط" و "ضعیف و خیلی ضعیف") تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. از طرف دیگر عملکرد لکه‌های اکولوژیک مختلف در سایت‌های با وضعیت "متوسط و خیلی ضعیف" تفاوت معنی‌داری نداشتند. ولی در وضعیت‌های ضعیف عملکرد لکه اکولوژیک "پهن‌برگ علفی- بوته-گراس" از نظر چرخه مواد غذایی به‌طور معنی‌داری نسبت به سایر لکه‌ها از جمله "پهن‌برگ علفی" و " پهن‌برگ علفی-گراس" بیشتر بود. از نتایج مطالعات تغییرات عملکردی می‌توان برای تعیین حد آستانه تغییرات در مراتع، اولویت‌بندی زیر‌حوزه‌ها و تیپ‌های گیاهی برای انجام پروژه‌های اصلاحی و پایش روند احیا در مراتع استفاده نمود.

واژه‌های کلیدی: ساختار، عملکرد، نیمه‌استپی، تجزیه تحلیل عملکرد چشم‌انداز، وضعیت، شکل رویشی

متن کامل [PDF 1673 kb]   (4400 دریافت)