توزیع مکانی جانداران خاکزی از پوشش‌گیاهی که یک ساختار موزاییک افقی با شرایط متفاوت خرداقلیمی و دسترسی به مواد غذایی ایجاد می‌کند، تأثیر می‌پذیرد. این تحقیق جهت بررسی ارتباط مکانی تراکم پوشش‌گیاهی و تنوع زیستی جانداران خاکزی در جنگل‌های حاشیه رودخانه کرخه انجام گرفت. تعیین تراکم خام پوشش‌گیاهی با استفاده از داده‌های سنجش از دور و تفسیر تصاویر سنجنده LISS III ماهواره IRS-P6 و به‌وسیله شاخص پوشش‌گیاهی NDVI انجام گرفت. جانداران خاکزی با استفاده از 200 نقطه نمونه، روی خط نمونه‌هایی (ترانسکت)‌ موازی با فاصله 5/0 کیلومتر از یکدیگر و عمود بر رودخانه نمونه‌برداری شدند. نمونه‌برداری به‌روش دستی، در قطعات نمونه‌ای به ابعاد 50 سانتی‌متر *50 سانتی‌متر تا عمق 25 سانتی‌متر صورت گرفت. فراوانی، شاخص‌های تنوع Shannon H، یکنواختی Sheldon، غنای Menhinick و تراکم پوشش‌گیاهی پس از محاسبه، با استفاده از روش‌های زمین‌آماری مورد تحلیل‌ قرار گرفتند. واریوگرام‌ها کروی بوده و وجود هم‌بستگی مکانی را نشان دادند. دامنه تأثیر برای NDVI، فراوانی، تنوع ، غنا و یکنواختی به ترتیب،1977، 1724، 1326، 1825 و 1450 متر بود. نقشه‌ها‌ی کریجینگ نشان دادند که شاخص‌ها، الگوی تصادفی ندارند و دارای الگوی پراکنش مکانی هستند. فراوانی و شاخص‌های تنوع زیستی جانداران خاکزی از نظر الگوی مکانی، با شاخص NDVI شباهت بسیار دارند. دامنه تأثیر آنها نزدیک و ساختار مکانی این متغیرها به‌صورت مدل‌ کروی است. تحلیل هم‌بستگی نیز ارتباط مثبت ویژگی‌های مورد بررسی جانداران خاکزی با تراکم پوشش‌گیاهی را تأیید می‌نماید. نتایج این تحقیق می تواند برای تعیین حاشیه امن یا ضربه‌گیر اولیه در حفاظت محیط زیست استفاده شود.

واژه‌های کلیدی: الگوی مکانی، شاخص NDVI، جانداران خاکزی، واریوگرام

متن کامل [PDF 348 kb]   (3301 دریافت)