حمید رضا کریم زاده، حمید رضا فرهنگ، مهدی رحیم ملک، مصطفی ترکش اصفهانی،
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( ۳-۱۴۰۲ )
شناخت عوامل محیطی تأثیرگذار بر زیست‌بوم‌های طبیعی در موفقیت یا عدم موفقیت چرخه حیاتی گونه‌های گیاهی موجود نقش قابل توجهی دارد. این مطالعه با هدف بررسی برخی از ویژگی‌های بوم‌شناختی غالب بر تغییرات ریخت‌شناسی اندام‌های زایشی کنگر صحرایی (.Gundelia tournefortii L) در ۱۱ رویشگاه عمده آن در منطقه زاگرس مرکزی ایران انجام شد. دو ویژگی تأثیرگذار پوشش‌گیاهی (درصد تاج پوشش و میزان تراکم در واحد سطح)، ۱۴ عامل محیطی در سه گروه فیزیوگرافی، خاک و اقلیم همراه با نه خصیصه ریخت‌شناسی مرتبط با اندام‌های زایشی کنگر صحرایی (گل‌آذین و بذر) در رویشگاه‌های عمده آن مطابق با روش‌های ارزیابی مربوطه مطالعه شد. نتایج حاصل با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، تجزیه مولفه‌های اصلی و تحلیل خوشه‌بندی بررسی شد. عوامل محیطی شامل پتاسیم قابل جذب، مقاومت برشی خاک، هدایت الکتریکی، طول دوره خشکی، متوسط دمای سالانه، متوسط تعداد روزهای یخبندان سالانه و متوسط ارتفاع از سطح دریا مهم‌ترین ویژگی‌های غالب بوم‌شناختی بر تغییرات ریخت‌شناسی اندام‌های زایشی گیاه بودند. شناسایی روابط بین پوشش‌گیاهی و ویژگی‌های بوم‌شناختی مؤثر بر آن نقش بسیار کارآمدی در دستیابی به منابع اطلاعاتی دقیق در مدیریت عرصه‌های طبیعی دارد.
