تغییرات کاربری/پوشش اراضی و قطعه قطعه شدن زیستگاه در مقیاس سیمای سرزمین، کاهش جمعیت‌های حیات وحش را به‌خصوص در مناطق حساس اکولوژیکی به دنبال دارد. این مقاله به کمی‌سازی تغییرات الگوی‌های مکانی زیستگاه سیاه خروس قفقازی (Tetrao mlokosiewiczi) در ذخیرگاه زیستکره ارسباران در شمال غرب ایران در یک دوره 24 ساله (1390-1366) می‌پردازد. زیستگاه سیاه خروس قفقازی در ایران محدود به منطقه ارسباران می‌باشد و جمعیت و محدوده پراکنش این گونه پرنده در معرض انقراض در دهه‌های اخیر در حال کاهش بوده است. در این مطالعه از تصاویر ماهواره لندست مربوط به سنجنده TM سال‌های 1366 و 1390 و سنجنده ETM+ سال 1380، برای پایش تغییرات و آنالیز الگوهای مکانی کاربری/پوشش اراضی استفاده گردید. تصاویر ماهواره‌ای پس از تصحیحات هندسی، طبقه‌بندی گردیدند و برای کمی‌سازی تغییرات الگوی مکانی سیمای سرزمین با استفاده از نرم-افزارFRAGSTATS ، متریک‌های گوناگون سیمای سرزمین شامل تعداد لکه (NP)، شاخص بزرگ‌ترین لکه (LPI) و اثر حاشیه (TE) استخراج شد. نتایج تحقیق نشان داد نسبت اراضی جنگلی در زیستگاه سیاه خروس قفقازی از 95/39% به 95/31% و نسبت علفزار از 45/44% به 44/38% در طی 24 سال اخیر کاهش یافته و در حالی‌که نسبت گون زار از 30/3% به 65/15% افزایش یافته است. شاخص اثر حاشیه (TE) در جنگل متراکم 8000 متر در ارتفاع بالای 1800 متر، کاهش داشته است. نتایج این مطالعه از دست رفتن زیستگاه و تکه‌تکه‌شدن سیمای سرزمین را در ذخیرگاه زیستکره ارسباران، به‌طورکمی نشان داده و اثرات منفی تغییرات ساختار سیمای سرزمین در زیستگاه سیاه خروس را نمایان می‌سازد.

واژه‌های کلیدی: ساختار سیمای سرزمین، سیاه خروس، تکه تکه شدن زیستگاه، ذخیره گاه زیستکره ارسباران

متن کامل [PDF 1360 kb]   (4238 دریافت)